ERATHERM İZOLASYON A.Ş.
HVAC Sistemlerinde Fan ve Kanallar için Akustik İzolasyon
HVAC sistemleri yalnızca havalandırma ve iklimlendirme görevlerini yerine getirmez; aynı zamanda mekanik gürültü, hava akış sesi, titreşim ve rezonans nedeniyle konfor kaybı, iş veriminde düşüş ve şikayetler oluşturabilir. Özellikle fanlar, klima santralleri, kanal dönüşleri ve yüksek debili hava hatlarında dB seviyeleri hızla yükselir. Bu nedenle doğru akustik izolasyon, yalnızca ses azaltımı değil; enerji verimliliği, iç mekân konforu ve yasal sınırlarla uyumluluk açısından kritik öneme sahiptir. Bu içerikte HVAC sistemlerinde fan ve kanal izolasyonu için kullanılan malzemeler, montaj teknikleri, gürültü kaynakları ve mühendislik prensipleri profesyonel bir bakış açısıyla ele alınmaktadır.
HVAC Sistemlerinde Gürültü Problemi
HVAC sistemlerinde gürültü genellikle 3 ana kaynaktan oluşur:
Aerodinamik Gürültü – Hava akışının kanal ve ekipmanla sürtünmesi
Mekanik Gürültü – Motor, rulman, fan kanatları
Yapısal Aktarım – Titreşim ile binaya iletilen ses
Fan devri, kanal şekli ve hava hızı artırıldıkça ses seviyesi logaritmik olarak yükselir. Kontrol edilmediğinde:
40–80 dB arası gürültü oluşur
Çalışma ve uyku alanlarında rahatsızlık yaratır
Konfor standartları ihlal edilir
Bina akustik sertifikaları riske girer
2. Akustik İzolasyonun Temel Amaçları
✔ Fan ve kanal kaynaklı gürültüyü düşürmek
✔ Çapraz konuşma (duct-to-duct sound) riskini azaltmak
✔ Yapısal titreşim ve rezonansı kontrol altına almak
✔ HVAC sistem verimliliğini korumak
✔ Yasal dB sınırlarına uygunluk sağlamak
3. HVAC Kanal ve Fanlarında Gürültüye Yol Açan Durumlar
Yüksek fan devri (RPM)
Kanal içi türbülans
Keskin dönüşler ve dar kesitler
Ses emici malzeme eksikliği
Titreşim yalıtımının bulunmaması
Susturucu kullanılmaması
Zayıf malzeme seçimi
4. Akustik İzolasyon Malzemeleri
HVAC sistemlerinde kullanılan malzemeler ses yutma katsayısı (αw), yoğunluk, yangın dayanımı ve nem davranışına göre seçilir.
Malzeme
Özellik
Uygulama
Taş Yünü (Akustik)
45–100 kg/m³
Kanal dış kaplama & ekipman
Cam Yünü
Hafif, ekonomik
Kanal çevresi
Melamin Köpük
Yanmaz, hafif
Kanal içi akustik uygulama
Akustik Sünger (PU/PVC)
Ses yutucu, esnek
İç kaplama
EPDM / Kauçuk
Titreşim yalıtımı
Askı ve bağlantılar
Perfore Sac + Akustik Lif
Yüksek yutma
Susturucu & duct içi
Akustik Bariyer
Ses geçişini engeller
Makine dairesi
5. Uygulama Yöntemleri
🟡 Kanal Dışı Akustik Kaplama
Taş yünü + alüminyum folyo / galvaniz kaplama
25–100 mm arası kalınlık
🟢 Kanal İçi Lining (Perfore + Absorban)
Perfore metal sac
Altında cam/taş yünü veya melamin foam
Lif salınımı olmayan hijyenik çözümler
🔵 Susturucu / Silencer Kullanımı
Düz susturucu
Splitter susturucu
Labirent yapılar
Tek veya çift yönlü akış
🔴 Titreşim Kontrolü
Fan altı takozlar
Esnek kompansatörler
Lastik destekli süspansiyonlar
Kayış gerginliği optimizasyonu
6. Akustik Tasarımda Teknik Hesaplamalar
Profesyonel projelerde hesaplamalar gereklidir:
NC (Noise Criteria) hedefi belirleme
Frekans analizi (63 Hz – 4000 Hz)
Kanal içi hava hızının kontrolü
Susturucu insertion loss hesapları
Reverberasyon süresi optimizasyonu
Ortalama ideal NC seviyeleri:
Alan
NC Değeri
Yatak odası
NC 25–30
Ofis
NC 30–40
AVM
NC 40–50
Makine dairesi
NC 65+
7. Enerji Verimliliği ile İlişkisi
Akustik izolasyon yalnızca ses kontrolü değil, aynı zamanda:
✔ Kanal ısı kaybını azaltır
✔ HVAC sisteminin daha düşük hızda çalışmasına imkân verir
✔ Fan sürücüsünün daha az enerji tüketmesini sağlar
✔ Titreşim nedeniyle oluşan mekanik kayıpları düşürür
8. Standartlar ve Yönetmelikler
HVAC akustik izolasyonunda temel standartlar:
TS EN ISO 11654 Ses yutma sınıfları
ASHRAE HVAC gürültü kılavuzları
ISO 5135 Duct acoustics
DIN 4109 Bina akustiği
EN 13501 Yangın sınıfı
LEED & WELL bina konfor standartları
9. Teklif Alın | Projeniz İçin Akustik İzolasyon Tasarlayalım
📌 Fan ve kanal gürültüsü ölçümü
📌 Susturucu ve kanal içi akustik hesaplama
📌 Malzeme seçimi + dB hedefli çözüm
📌 Teknik çizim ve aplikasyon planı
📌 Sökülebilir izolasyon opsiyonları
“Akustik izolasyon sadece ses azaltmak değil, konforu mühendislik ile garanti altına almaktır.”
SONUÇ
HVAC sistemlerinde akustik izolasyon; işlevsel konfor, kullanıcı memnuniyeti, bina sertifikasyonu ve verimlilik açısından vazgeçilmezdir. Doğru malzeme + doğru montaj + mühendislik hesabı ile yapılan bir izolasyon uygulaması, gürültüyü etkin biçimde azaltır ve enerji performansını artırır.
Profesyonel akustik izolasyon = mühendislik tasarımı + kaliteli malzeme + sahada doğru uygulama
